Det er ikkje ofte eg gir rom for tekstar frå den same personen på bloggen, og i alle fall ikkje to veker etter kvarandre! Men det
opnar eg opp for i dag, her eg sit på den spanske solkysten, som for tida har i
seg vel så mykje Costa del Rain! Blogg blir det uansett, ferie eller ei.
Men altså,
sist veke var eg innom Gudmund Hernes og artikkelen hans om det medievridde
samfunnet, som framleis er på pensumlistene, 40 år etter at den sto på trykk
for første gong.
Denne
gongen forbarmar Hernes seg over alle som er blitt skribentar dei siste førti
åra, for det er som kjend ein av dei tydlegaste endringane i
informasjonssamfunnet vårt: internett og tastaturet har demokratisert
skrivinga, som han innleier i si faste spalte i Morgenbladet som han hadde ein
periode. Gjennom eit langt liv som skrivande, har Hernes samla seg tips til
andre skrivande, og dei skal eg servera til deg som les bloggen i dag. Det er
snakk om tips til skribentar som vil hjelpa lesarane sine, for det er vel eit
poeng med at me skriv, at det skal nå fram til ein lesar? Hernes sine tips, i
min nynorske språkdrakt:
1.
Ha noko å seie er første tips. Har du mykje på hjartet, må du velja ut det som er
interessant og relevant. Og for all del hald kjeft, viss du ikkje har noko å
seie!
2.
Ikkje få det rett – få det ned, så sørger du for klar disposisjon og perfekte
formuleringar etter kvart. Skaff deg ein frist, viss du ikkje har ein.
3.
Stem lyren! Bli inspirert av noko som er godt skrive. Hernes sin helt er Kristian
Elster d.y. og hans litteraturhistorie.
4.
Bygg vokabularet! Ord er som klede – dei kan framheva eller tilhylla tanken. Ord utan
tanke bak er som klede utan keisar.
5.
Skriving er omskriving. Det er berre Knausgård som er Knausgård, me andre må retta og
revidera, særleg viktig er å ta ein pause før siste versjon.
6.
Jo kortare, jo betre! Skriv alltid meir enn det er plass til, og kutt etterpå. Bruk aldri eit
langt ord der eit kort ord vil gjera susen, som Bertrand Russell sa.
7.
Jo enklare, jo betre! Verken du eller lesaren blir klokare av å pranga med store ord og
jålete uttrykk.
8.
Drep elsklingane dine! Stryk formuleringa du er særleg glad i.
9.
La forma teikna tankerekka! Kapittel, titlar og avsnitt synes lesaren kor du er
på veg, at du har ein bydande argumentasjon.
10. Ein god metafor
er verd tusen ord, ei god samanlikning eit halvt tusen, ein klisjé minus 100!
11. Lær frå
retorikken, som gir deg det stilistiske
verktøyet: Alliterasjon og antitese, repetisjon og inversjon, rim og rytme og
puls.
12. Slutt med
starten! Gjer gjerne som Ernest Hemingway, som slutta kvar dag
med nokre stikkord for det han skulle starta med dagen etter. Skriv også gjerne
fleire tekstar på ein gong, då kan du halda fram med ein annan når du har køyrt
deg fast med den første. Det undermedvite jobbar for deg!
Og kanskje viktigast av alt, seier Gudmund Hernes,
set punktum når du ikkje har meir å seie.
God skriving!
D124/75
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar